POLLEN & SOKKEN
0 Comments

Indépendance ChaCha

Gisteren was ’t feest voor sommige Congolezen : 30 juni 1960

60 jaar geleden onafhankelijk verklaard en op 30 juni 2020 heeft de huidige Congolese president Félix Tshisekedi een brief mogen ontvangen van de huidige Koning der Belgen waarin hij “zijn diepste spijt” betuigt voor de wandaden die tijdens het bewind van zijn betovergrootoom Leopold II, in “zijn” Onafhankelijke Congostaat vanaf 1885, en van de koloniale periode vanaf 1908 door de Belgische Staat zijn aangericht.

Maar spijtbetuigingen, gedenkplaten, enz. … voor sommigen moet dit maar het begin zijn van veel meer, want “spijt alleen” daar “hangen geen ‘herstelbetalingen’ aan vast”.

Moeten wij dan, de Belgen van nu, die geen schuld hebben aan de wandaden van die “kolonialen” daar dan voor “betalen”? Ook al waren het soms ooms, tantes, vaders, moeders, ‘nonkel paters’ of ’tante nonnekes’ van sommige “(bet)(over)(klein)kinderen van de kolonialen”, het zijn vooral de multinationals, beheerd door de rijken van toen, die gaan lopen zijn met de poen. En die zich nog steeds verder “tegoed” doen aan de rijkdommen van Congo.

Ik ben het volledig eens met wat de Belgische Minister voor Buitenlandse Zaken en Vicepremier, Alexander De Croo in “Terzake” op de VRT verklaarde over “herstelbetalingen” aan Congo: “Je kan een land niet uit de armoede halen met een zak geld”.
(Tijdens het interview had ik veel bewondering voor zijn kalmte, ondanks het feit dat Annelies Beck hem constant onderbrak. He was me al opgevallen dat ze dat, sinds het begin van de coronamiserie steeds meer doet: de vraag is amper gesteld, de geïnterviewd is amper begonnen met antwoorden en daar komt al een vraag bovenop de vraag.)

Maar multinationals …
die worden altijd met rust gelaten …
die mogen alles !

“Wat voor de Joden is gedaan, moet ook voor Congo gebeuren”

… was de titel van het interessante interview van Jasmijn Post dat BRUZZ op 24 juni 2020 publiceerde https://www.bruzz.be/samenleving/wat-voor-de-joden-gedaan-moet-ook-voor-congo-gebeuren-2020-06-24, met alweer een schone foto van Saskia Vanderstichele !!!

Opvallend hoe verschillend vader en dochter
met ‘het probleem’ omgaan …

Henry Bukasa werd geboren in Congo in 1938.
Hij mocht in 1950 naar het Sint-Jan Berchmanscollege in Tshimbulu, waar hij op een “Strikt militair katholiek internaat” school volgde en er het “College zelf gebouwd” heeft.
Misschien kunnen de Jezuïeten een “herstelbetaling” overwegen voor de kinderarbeid die ze daar toen aan hun leerlingen oplegden?
Nog voor de ‘indépendence’ kwamen heel wat Congolezen in België studeren. De meeste keerden terug naar Congo om er voor de overheid te werken. Meneer Bukasa is een uitzondering: hij studeerde rechten aan de ULB en ziet er op zijn 82ste nog uit alsof hij recht uit zijn advokatenkantoor komt.
In de jaren 1980 en 1990 kwam een ander soort migratie op gang. Toen trokken Congolezen naar België omdat ze een uitweg zochten uit het repressieve beleid van president Mobutu Sese Seko.

Zijn dochter, Claire Bukasa, werd in 1965 in Leopoldstad (nu Kinshasa) geboren en verwierf in 1997 de Belgische nationaliteit.
“Ik ben altijd blij om naar huis te komen als ik in het buitenland ben”, vertelt ze. “Op reis in Mozambique vroeg iemand me waar ik vandaan kwam. Ik antwoordde tot zijn verbazing ‘België’. Mijn vrienden wonen in Brussel. Ik voel me hier als een vis in het water.”
“Ik weet niet of herstelbetalingen de oplossing zijn. Het zijn niet alleen de Belgen geweest die Congo financiële schade hebben berokkend. Ook de Congolese overheid zelf heeft de winst van de grondstoffen in eigen zak gestoken. Maar zeker is dat België moet terugkijken op het koloniale verleden. Het is nu al zoveel jaar later en nog steeds lukt dat niet. Terwijl alles begint bij kennis.”

“België moet de geschiedenis onderwijzen zoals het echt gebeurd is” voegt Claire Bukasa daar nog aan toe.
Terecht !

Onafhankelijke Congostaat

Leopold II verwierf “zijn” Onafhankelijke Congostaat in 1885 op een Koloniale Conferentie in Berlijn. Enorme winsten uit de rubber- en ivoorhandel lieten hem toe grote werken te bekostigen ter verfraaiing van België, zoals onder meer de “Cinquantenaire” (Halve-eeuwfeesttriomfboog) in Brussel, het “Paleis der Koloniën” (nu Africamuseum) in Tervuren en de “koninklijke promenade” in Oostende.

In geen tijd werd de Onafhankelijke Congostaat het toneel van een strijd waarbij concessiemaatschappijen en de overheid zelf steeds hogere winsten nastreefden, zonder enig respect voor de plaatselijke bevolking.
Zo mondde het beleid van koning Leopold II uit in een schrikbewind: brutale dwangarbeid en meedogenloze repressie. Arbeiders die de opgelegde quota niet haalden of die de onmenselijke werkomstandigheden ontvluchtten, werden zwaar bestraft, vaak mishandeld, tot het afhakken van de handen toe, of zelfs standrechtelijk gefusilleerd. Bovendien was er een enorm tekort aan mankracht. Het geboortecijfer daalde door de verspreiding van lokale of vanuit het westen geïmporteerde ziekten.

Dat de bevolkingsafname dramatisch was staat vast. De misbruiken die tijdens de exploitatie van de Onafhankelijke Congostaat op grote schaal voorkwamen zijn deels goed gedocumenteerd.
In het Belgisch parlement spraken vooral de socialist Emile Vandervelde en de progressief liberaal Georges Lorand zich geregeld uit tegen de mistoestanden.

Na de eeuwwisseling groeide een internationale campagne tegen het Congobeleid van Leopold II. Protestantse missionarissen namen hierin het voortouw. … dus … niet de katholieke missionarissen !!!

Ook schrijvers verhieven hun stem.
Joseph Conrad in “Heart of Darkness” (1902) …
Mark Twain, die zich zich in het thema “slavernij” over heel de wereld verdiepte …
Arthur Conan Doyle, was een Brits arts die vooral bekend werd als auteur van verhalen over de detective Sherlock Holmes en zijn assistent Doctor Watson. Op 10-jarige leeftijd werd hij door zijn ouders naar een jezuïetenschool gestuurd. Toen hij de school in 1875 verliet, had hij zich volledig tegen het katholicisme en ook het christendom gekeerd en was agnost. Van 1876 tot 1881 studeerde hij medicijnen aan de Universiteit van Edinburgh. Na zijn studie startte Doyle zijn carrière als scheepsarts op een reis naar West-Afrika. Nadien specialiseerde hij zich als oogarts. Naast zijn praktijk als arts publiceerde hij ook nog historische romans, science fiction, toneelstukken, poëzie en non-fiction. Hij speelde cricket, bokste met overtuiging en stond, ongebruikelijk voor zijn tijd, in Zwitserland op ski’s.

Congo werd pas een Belgische kolonie
op 15 november 1908.

Belgisch Congo (kaart van 1914)

In 1904 zag Leopold II zich genoopt een onderzoekscommissie samen te stellen om de beschuldigingen van mishandeling ter plaatse te verifiëren. Het rapport van deze Commissie-Janssens (1905) bevestigde vele van de geformuleerde aanklachten. Het werd een belangrijk element om de overname van de Onafhankelijke Congostaat door België te bespoedigen.

Op 18 oktober 1908 stemden de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat van de Belgische Staat ermee in om Onafhankelijke Congostaat te annexeren, nadat Leopold II zijn laatste hoop om er een uitgestrekt Kroondomein in privébezit te houden eindelijk had opgegeven. Het gebied werd vanaf dat moment Belgisch-Congo genoemd.
Een van de hevigste critici van een Belgische overname was het progressief-liberale kopstuk Georges Lorand.

De orde in de kolonie werd gehandhaafd door de (Force Publique), een lokaal gerekruteerd leger onder Belgisch commando. Pas in de jaren vijftig werden ook eenheden van het Belgisch leger in Belgisch-Congo gekazerneerd.

Er werden min of meer ingrijpende veranderingen doorgevoerd. Zo werd de ongebreidelde en vaak gewelddadige economische exploitatie, waar voornamelijk de private concessiemaatschappijen zich schuldig aan maakten, enigszins ingetoomd. Het Koloniale Charter verbood vooral tussen 1908 en 1914 expliciet elke vorm van dwangarbeid. Dit verbod werd echter niet gehandhaafd. Door de Eerste Wereldoorlog viel de Belgische staatscontrole op het verbod namelijk grotendeels weg. De concessiemaatschappijen konden daardoor een macht verwerven die ze zich na de oorlog haast niet meer lieten ontnemen, zodat in de praktijk dwangarbeid, in verschillende vormen en gradaties, bleef voorkomen tot na de Tweede Wereldoorlog.

Twee Wereldoorlogen

Het is ook geen geheim dat heel wat Congolezen in twee oorlogen in België voor “Ons Vaderland” hebben gestreden. Je hoeft maar op bezoek te gaan naar het Flanders Fields Museum in Ieper of langs de talrijke begraafplaatsen in de streek om vast te stellen hoe “multicultureel” de Eerste Wereldoorlog was. Het is niet voor niets dat Piet Chielens me ooit zei “De Groote Oorlog was de eerste multiculturele oorlog”

Het koninkrijk Kongo 
(ca. 1400 tot 1888)

of Wene wa Kongo in het Kikongo (taal) was een koninkrijk in Afrika, gelegen ten zuiden van de benedenloop van de Kongo rivier in het westen van het huidige Kongo-Kinshasa en het noorden van Angola. Op zijn hoogtepunt reikte het rijk van de Atlantische Oceaan in het westen tot de rivier de Kwango rivier in het oosten, en van de Kongo in het noorden tot de Cuanza in het zuiden.

1. La République du Congo :
1960-1965

Tijdens een rondetafelconferentie in januari 1960 in België werd besloten dat de onafhankelijkheid van Kongo zou worden uitgeroepen op 30 juni 1960 en dat in mei van dat jaar verkiezingen zouden worden georganiseerd. Deze werden gewonnen door de MNC = Mouvement National Congolais van Patrice Lumumba.
Van 1960 tot 1964 beleefde de République du Congo-Léopoldville
(om het verschil te maken met République du Congo-Brazzaville)
zeer bewogen jaren.

Patrice Lumumba => Joseph Kasavubu =>
Moïse Tsjombe => Joseph Mobutu (Sese Seko)

De MNC vormde de eerste regering op 23 juni 1960, met Lumumba als eerste minister en Joseph Kasavubu als president. Lumumba heeft de vernedering dat hij slechts premier mocht worden, ondanks het feit dat hij de grote triomfator van de verkiezingen was, nooit verteerd. 
Op 11 juli 1960 riep de provincie Katanga haar onafhankelijkheid uit onder Moïse Tsjombe (waarvoor het de steun van België kreeg !!!)
Op 14 september 1960 pleegde kolonel Jospeph Mobutu (de latere Mobutu Sese Seko) een staatsgreep met de hulp van Kasavubu en kwam zelf tijdelijk aan de macht. Lumumba werd onder huisarrest geplaatst. Hij werd op 1 december 1960 door Mobutu’s troepen gevangengenomen in Port-Francqui (nu Ilebo) en geboeid naar Leopoldstad teruggevlogen. Lumumba werd vervolgens op 17 januari 1961 uit de militaire gevangenis in Thysstad (nu Mbanza-Ngungu) nabij Leopoldstad weggebracht naar een ‘veiliger’ gevangenis in Jadotstad in Katanga, waardoor hij werd overgeleverd in de handen van zijn vijanden. Dezelfde nacht zou Lumumba samen met zijn twee kompanen geëxecuteerd zijn in nooit volledig opgehelderde omstandigheden. 
(Albert Jean-Baptiste Joseph Thys: officier en ondernemer, verantwoordelijk voor de aanleg van spoorlijnen, maar ook voor staatsmisdrijven tijdens de kolonisatie. Iin zijn standaardwerk “Congo, Een Geschiedenis” noemt David Van Reybrouck hem”militair en captain of industry“.) 

Belgische, Amerikaanse en Britse
betrokkenheid bij de moord van Patrice Lumumba

De Belgische socioloog Ludo De Witte schreef in zijn boek 
“De Moord op Lumumba” uit 1999, na een grondig onderzoek dat België een hoofdverantwoordelijkheid droeg voor de moord op de eerste Congolese premier. Zijn lichaam zou volgens sommige versies zijn opgelost in zwavelzuur, het werd nooit gevonden. Er zijn ernstige aanwijzingen dat deze moord werd uitgevoerd met de instemming en de hulp van buitenlandse regeringen: die van België, de Verenigde Staten (via de CIA en de VN) en van het Verenigd Koninkrijk.

Na de moord op Patrice Lumumba, waarin de Heilig verklaarde Koning Boudewijn een belangrijke rol heeft gespeeld, werd Kongo de …

2. République Démocratique
du Congo : 1965-1997

Na vijf jaar van onstabiliteit en wanorde werd Kasavubu in 1965 afgezet door Mobutu, die ondertussen al Luitenant-generaal geworden was.
Hij installeerde een eenpartijstaat en riep zichzelf uit tot staatshoofd.
Af en toe waren er verkiezingen waarbij hij de enige kandidaat was. Er ontstond een periode van relatieve vrede en stabiliteit, maar het regime werd regelmatig beschuldigd van mensenrechtenschendingen, onderdrukking en ongebreidelde corruptie. In een poging om de Afrikaanse bewustwording te bevorderen en uit te dragen, hernoemde hij het land en de rivier naar Zaïre, en zichzelf gaf hij de naam Mobutu Sese Seko.
In januari 1983 bezocht de Israëlische minister van defensie Ariël Sharon Zaïre. Hij sloot een overeenkomst met de regering daar dat Israël wapens en andere militaire hulp ging leveren. Israëlische militaire adviseurs gingen de Zaïrese strijdkrachten reorganiseren. Volgens hem was deze stap goed voor Israël’s wapenexport en invloed in Afrika.
Het persoonlijke bezit van Mobutu werd in 1984 geschat op 4 miljard dollar, ongeveer even groot als de nationale schuld van Congo.
Heeft de Belgische bevolking hier schuld aan ?

3. Derde “Democratische” Repbuliek
: 1997-heden

Laurent-Désiré Kabila (1997-2001)

Op 18 mei 1997 trokken de soldaten van de AFDL “Alliance de forces démocratiques pour la libération du Congo” onder leiding van Laurent-Désiré Kabila de Zaïrese hoofdstad Kinshasa binnen, waar zij als bevrijders werden binnengehaald. Meer dan 3000 kilometer hadden zij gelopen sinds zij eind oktober 1996 aan hun overwinningstocht begonnen. Twee dagen later riep Kabila zichzelf uit tot president van Congo-Kinshasa. Daarmee kwam een eind aan het jarenlange bewind van dictator (???) Mobutu Sese Seko, maar niet aan de strubbelingen.
In 1998 verergerde de burgeroorlog nog, toen rebellen met steun van Rwanda en Oeganda Congo vanuit het oosten Congo binnenvielen en probeerden Laurent Kabila ten val te brengen.
Twee van de bekendste rebellengroepen, Mouvement Révolutionaire pour la Libération du Zaïre (door Oeganda gesteund), en Rassemblement Congolais pour la Démocratie (door Rwanda geholpen). Het conflict groeide uit tot de eerste Afrikaanse Wereldoorlog.
Op 16 januari 2001 wordt president Kabila vermoord door een lijfwacht tijdens een mislukte staatsgreep. Zoon Joseph neemt de fakkel over.

Joseph Kabila (2001-2019)

Congolese burgeroorlog (1998-2004)
Ituri-conflict (1999-2003)
Rasta-militie teister delen van Oost-Congo (2004-2007)
Rebellie van Nkunda (2004-2009)
Conflict rond de stad Dongo aan de Ubangi-rivier (2009)
Opstanden van Huturebellen (1994-2010)
Maï-Maï – Kata Katanga (2011-2013)
Opstand de TWa, een traditioneel pygmeeënvolk dat vaak werd onderdrukt en uitgebuit (2013).
Kamwina Nsapu-rebellie in de Kasaï (2016)

Félix Tshisekedi (2019-heden)

Op 24 januari 2019 legde Félix Tshisekedi de eed af als nieuwe president, na betwiste verkiezingen.

Herstelbetalingen dringend gewenst !!!

Maar wie moet de “herstellingen” betalen ?

Wordt vervolgd …

14