De Teloorgang van de Leerkracht

– – – 1970 – 2025

De volgende paragraaf uit “Bechamel Mucho” van Dimitri Verhulst, katapulteerde me onmiddellijk terug tot voor de klas van het Koninklijk Atheneum Asse, waar ik van 1971 tot 1974 les gaf.
“Er was uiteraard werkgelegenheid genoeg, omdat niemand het wou doen. Er was een lerarentekort, om maar iets te noemen. Namen mensen vroeger hun hoed af voor de dorpsonderwijzer, dan werd je nu uitgelachen als je voor de klas stond. De hele maatschappij maakte je met de grond gelijk omdat je buitensporig veel vakantie had en alsnog durfde klagen. Was er een leerling te dom om drie met vier te vermenigvuldigen, dan spanden zijn ouders een rechtszaak aan omdat je hem een onvoldoende had gegeven.” 

Ergens in het eerste semester van 1974 werd ik voor de zoveelste keer geconvoceerd bij de prefect … het werd ook de laatste keer.
Een moeder van een leerling van 18 jaar had haar beklag gemaakt bij de directie, omdat ik haar zoontje in de hoek had doen staan en hem zodoende bij zijn klasgenoten belachelijk zou hebben gemaakt.

Wat was er gebeurd?

In dat bij de prefect besproken lesuur had dat mannetje een beetje last met zijn zenuwen en was de hele tijd constant aan het storen. Ik reageerde met “als je dan toch het klein kind uithangt, ga dan eens in de hoek staan tot je gekalmeerd bent”. Zijn klasgenoten hebben inderdaad eens goed gelachen, maar ik kon nadien gewoon verder les geven.

Daar zat ik nu, bij de prefect, naast die moeder met haar beledigd zoontje …

Nadat de directeur “het probleem” uit de doeken had gedaan sprak ik rechtstreeks tot die moeder :
“Mevrouw, ik ben er zeker van dat u nooit bij de bakker zal gaan uitleggen hoe hij zijn brood moet bakken, maar u komt mij hier wel de les spellen en zeggen hoe ik voor een klas zou moeten staan”,
waarop de prefect direct : “Meneer Vandenberghe, het zal volstaan”
en waarop ik dan weer repliceerde : “Inderdaad, Meneer Prefect, volgend jaar mag u mij vervangen.”

Ik had toen dus blijkbaar al door

waar men de volgende jaren met het onderwijs naartoe zou gaan.

Maar ik had nooit gedacht dat men het peil zo laag zou laten zakken …
dat we ooit een minister voor onderwijs zouden hebben
die niet inziet dat het niet past van in short voor de klas te komen staan, speciaal om in de pers te komen …
en dat we nu een onderwijsminister hebben die op onze kosten op bezoek gaat in een “strenge” school bij de Brexiteers om daar inspiratie te gaan opdoen over hoe het weer beter zou kunnen gaan met ons onderwijs: door allemaal weer een uniform te dragen misschien? Zijn er dan in België of in Brussel geen experts te vinden om onze Vlaamse minister bij te staan? Of wou ze gewoon absoluut eens op reis naar de UK? En dat zou dan het onderwijs van bij ons aantrekkelijker moeten maken, net als het feit dat leerkrachten langer gaan moeten werken om achteraf een lager pensioen te trekken.

Henri Vandenberghe
– – – 2025 03 12

Het feit dat de “Arizona-onderhandelaars” zich goed amuseren
bij hun “formatiegesprekken”
in de Koninklijke Militaire School in BRUSSEL
bracht herinnering terug naar de tijd van …

Mijn MILITAIRE DIENST:

Afgestudeerd aan de VUB in oktober 1971, waar ik een Licentie – tegenwoordig noemen ze dat een “Master” – in de Letteren en Wijsbegeerte behaalde, werd het tijd om aan die legerdienst te denken …

Op 11 januari 1971 deed ik een aanvraag tot “uitstel dienstplicht”, zoals dat toen heette,
op grond van artikel 10 der “Gecoördineerde Dienstplichtwetten van 30 april 1962.
Ik was namelijk van de “Lichting 1972”,
maar was ondertussen aan een loopbaan in het Gemeenschapsonderwijs
begonnen aan het Koninklijk Atheneum te Asse, waar ik Nederlandse en Engelse les gaf in het schooljaar 1971/72 (23u) en 1972/73 (24u).

Een jaar uitstel van legerdienst werd me toegestaan. Ik werd dus een toekomstig milicien van de “Lichting 1973”. Dat betekende dat ik op 12 en 13 oktober 1972 mijn “driedagen” moest gaan doen in het “Rekruterings- en Selectiecentrum”, in de volksmond het “Klein Kasteeltje” genoemd, waar ik werd goedgekeurd om aan mijn dienstplicht te voldoen bij de landmacht. Daar was nog een ander voordeel aan verbonden: ik was namelijk gehuwd op 1 april 1972, zodat ik mijn legerdienst in België mocht doen en niet naar de Oostkantons werd gestuurd om mijn vaderlandse plicht te vervullen.

Op 2 juli 1973 ging het dan met de legertrein naar het Opleidingscentrum Turnhout, de Kazerne Majoor Blairon. Tot eind juli was ik daar aangemeld als “kamer monitor”, wat minder verantwoordelijkheden omvatte dan “kamerhoofd”, die straf kreeg als er zelfs maar één milicien zijn bed niet volgens de regels had opgemaakt. De “monitor” stond in voor de meer sociale zaken, zoals bij voorbeeld analfabeten helpen bij de briefwisseling met hun ouders: voorlezen en helpen schrijven.

Maar eerst moesten we naar de militaire kleermaker voor ons uniform, dat plus minus op maat besteld werd. Onze kamer was daar nogal vlug mee klaar. Daarop volgde een tamelijk unieke fotosessie … 

Die gepensioneerde soldaat-fotograaf heeft daar nogal wat probleem mee gehad, met die foto’s. Vooral die beroepsmilitair sergeant die ons soldatenmanieren moest leren heeft afgezien omdat hij dit niet had kunnen verhinderen. Ik vloog onmiddellijk, per direct, stante pede, recht naar de kapper, terwijl de andere miliciens uren file hebben moeten doen omdat hun haar nog een (halve) centimeter te lang was alhoewel zij de dag voordien naar de kapper waren geweest.

Op 1 augustus 1973 werd ik dan overgeplaatst naar het Garnizoen Brussel, in de

Koninklijke Militaire School

waar ik tot 30 augustus 1974 aangesteld was in het taallabo.
Ik deelde er een bureautje met twee andere dienstplichtigen. Wij gaven onder andere les aan de toekomstige officieren in de plaats van een kolonel, die zogezegd “de prof” was. Omdat hij tijdens de tweede wereldoorlog in nauw contact was gekomen met Amerikaanse soldaten zou dat volstaan hebben om hem als professor Engels te “bombarderen” (zeer gepaste term in deze context).
Wij vertaalden teksten voor de Generaal-Majoor en schreven notulen van bijeenkomsten in het taallabo, waar wij de studenten in de “Sociale en Militaire Wetenschappen” ook oefeningen lieten maken om hun uitspraak in het Engels, zo mogelijk, te verbeteren met onnozele zinnetjes,  zoals “Pretty little Misses Smith lives in this vicinity”, om de uitspraak van een Engelse “i” te oefenen.
(Ik maak me hierbij nu ook de bedenking dat Charles Michel zeker nooit dergelijke oefeningen heeft moeten maken als voorbereiding tot zijn functie aan de Europese Commissie).

Eigenlijk heb ik daar toch nogal wat “stoten” uitgehaald,
als milicien aan die Koninklijke Militaire School …

Voetballen als militaire zending

Wanneer mijn ex-collega’s van het Koninklijk Atheneum Asse een voetbalwedstrijd speelden kon ik dikwijls mee gaan shotten.
Die woensdag namiddagen werd ik dan op zending gestuurd: een document, opgesteld door de directeur van het taallabo en getekend door de generaal-majoor zorgde er zelfs voor dat ik gedekt was door het leger indien ik een ongeval zou gehad hebben ondereg of tijdens de wedstrijden.

Zjef Vanuytsel “depanneren”

Van zowel Zjef Vanuytsel als van zijn klanktechnieker, Lieven Van den Broeck, werd in die periode het rijbewijs afgepakt na een alcoholcontrole. Zjef was me komen vragen of ik hem niet kon “depanneren”.  We woonden toen allebei in Schaarbeek: hij, naast het Centre Hospitalier Jean Titeca in de Luzernestraat; ik, in de Rogierlaan, ergens onderweg tussen zijn stamkroeg aan Sint-Lucas en bij hem thuis.
Na mijn “dagtaak” in de kazerne in Etterbeek reden we met zijn Volga naar de vele optredens die hij had in die periode van
“De Zotte Morgen”. Ik stond tegelijk ook in voor de klank bij die solo optredens. Ik herinner me dat er zelfs een “Vlaams Weekend” bij was, ergens in het Hoge Noorden van Nederland, waar
Bodo Van de Voorde (van De Kadullen) zich kwaad maakte op die Hollanders die alleen maar geïnteresseerd waren in die domme Vlamingen, met hun frieten en hun Stella: toen ze de zaal verlieten waar Johan Verminnen nog aan zijn optreden bezig was, omdat Ivan Heylen in een andere zaal aan bod kwam met zijn “Hee schuun wijveken, ge wit da’k a gere zie” schold hij die Nederlanders uit in de hall.
Zjef Vanuytsel noemde me toen “RIEtje het Binnenwegkennertje”.

De Didier Courtmans opnames in het taallabo

Op een dag, was ik erin geslaagd om mijn vriend Didier Courtmans te laten uitnodigen in de Koninklijke Militaire School, met een zeer officiële uitnodiging, getekend door de Generaal-Majoor.
Wat ze in de KMS vooraf niet wisten, was het doel van deze invitatie.

Didier klopte aan de ingangspoort, met zijn gitaar en zijn lief bij de hand.
Hij had lang haar. Zij had er henna op gedaan en ze had ook typische hippie kledij aan. De milicien van wacht lachte zich een bult en twee geitenpoten toen hij de poort kwam opendoen voor dat hippie-koppel. Hij wist niet wat hem overkwam toen Didier hem dat papier van de generaal-majoor onder de neus stak.

Ik heb toen kunnen zorgen voor een demo-opname, met gitaar en zang, met de micro’s van het taallabo. Didier kon met enkele copies, bandopnames in witte doosjes, gaan solliciteren voor optredens.
Hij ging er ook mee naar EMI, die hadden toen een afdeling IBC, waar ze jong talent een kans gaven.
Zo heeft Didier, dankzij het Belgisch leger, vier nummers kunnen uitbrengen op “3 GUITARS”, een vinylplaat waar ook Paul van Suetendael en de toen nog totaal onbekende Erik Melaerts op staan.

2. Didier Courtmans

op de foto rechts
© Dominique De Backer

op BROSELLA Folk 1977

Geboren in de kou

1947 01 06

Naar het schijnt was het een zeer koude winter.  Volgens het Koninklijk Meteorologisch Instituut zou het wel eens één van de koudste uit de twintigste eeuw geweest kunnen zijn.  Is het misschien daarom dat ik zo laat geboren ben?  Wilde ik eerst nog wat genieten van de vochtige warmte in de moederschoot?  Feit is, dat mijn moeder zei, dat ik “verwacht” werd voor 6 december, Sinterklaas, 1946, maar dat ik slechts “gekomen” ben op 6 januari, Driekoningen, 1947.

“Gij hebt u zeker misrekend, ma, jullie konden nog niet zo goed tellen!” Daarmee plaagde ik mijn moeder altijd.  En bij mijn goede vrienden schertste ik er altijd over dat ik “een ezelsdracht” was.  Op andere ogenblikken snoefde ik dat ik toen toch ook al “een snuggere” was, vermits ik niet wou geboren worden op een dag waarop ik voor Sinterklaas èn voor mijn verjaardag slechts één geschenk zou krijgen, maar dat ze nu bovendien aan mijn deur kwamen staan zingen voor mijn verjaardag.

“Het zingen bij de ster op Driekoningen” © Cornelis Troost (ca. 1740)

Mijn moeder had het dikwijls over het feit dat ze zo had “afgezien” om mij ter wereld te brengen: “met de ijzers” zei ze telkens toen ze daarover vertelde aan buurvrouwen en andere vriendinnen en liefst waar ik met blozende wangen bij stond.  “Ik was wel een zeer gewenst kind” zei ze er dan nog vlug bij.  Ze had tenslotte vijf jaar gewacht op haar geliefde die in Duistland krijgsgevangene was tijdens de oorlog en die ook na de oorlog nog een tijdje van dienst was in Duitsland om de boel daar te helpen “stabiliseren”.  Ze waren na de oorlog ook niet onmiddellijk in de echt kunnen treden want daar hadden ze geen geld genoeg voor.  En ook toen ze gehuwd waren moesten ze eerst nog een tijdje bij de ouders van zijn moeder inwonen.
Mijn vader ging wekelijks heen en weer naar Duitsland, om “die Duitsers in het oog te houden, dat ze niet opnieuw zotte kuren zouden krijgen”.

1957 01 07

In het na-oorlogse Parijs werd Driekoningen gevierd met een aanval op de driekoningentaart

eenzame zoektocht naar warmte

Big Bug Bubble Gush Company

Als enig kind bracht een eenzame zoektocht naar warmte Vele Vriendschappen, vele activiteiten met vele vrienden op mijn weg. Een gezonde nieuwsgierigheid hielp ook om die zoektocht te kruiden met kleine weetjes, grote verrassingen en opportuniteiten.
Beursschouwburg, Mallemunt, Jeugd & Stad, … dat kwam allemaal op mijn pad. Dan was er ook nog Tsleutelgat … Liedboek, Goevolk, Brosella, Djangofolllies, Palace Music Club, en dergelijke meer. Maar ook voetbal, volleybal, handbal … piano en gitaar spelen en bongo’s en mondharmonica en met de Big Bug Bubble Gush Company in de finale geraken van de Jazz Bilzen wedstrijd, met het duo DeeAitch toeren in folk clubs en jeugdhuizen …

Al die activiteiten allemaal altijd samen met Mensen rondom mij …
Zonder zus of broer had ik het privilege van zelf mijn zussen en broers te mogen kiezen. Zowel op school als in de vrijetijdsbesteding.

Feesten zijn er ook altijd bij geweest.

2012 01 06

In de ELDORADO in Humbeek (foto © Annie Boedt) kwamen er op 6 januari 2012 4 drie-koningen zingen (de 3 musketiers waren tenslotte ook met 4) op een verjaardagsfeest

© Annie Boedt

Dat was daar toen trouwens
een fantastisch feestje,
met veel lieve
Vrienden en
Schone Muziek

Buster & The Swing

Renaud Patigny

en veel paella

© Annie Boedt

Warmte heb ik in die 78 jaar overal waar ik kwam, werkte, speelde, …
gevonden bij Vrienden en Muziek

2024 01 06

Nieuwjaarsbrief aan Meneer Mortelmans

2024-2025

Meneer Mortelmans,
Hallo Hans,
Cher Ami

Grimbergen, 27 december 2024

© RIE = Henri VANDENBERGHE

Het ga je fantastisch goed in ’t jaar 2025.
Dat wens ik je samen met Vrede op Aarde voor alle Mensen … ook voor zij die niet altijd van goede wil zijn …
Op deze foto van “PEACE on the Wall” die ik nam in 2022 onderweg naar de TOOTS 100 Expo, staat een graffiti die me zeer aansprak op de muur van de KBR (Koninklijke Bibliotheek Royale). Ik had toen het genoegen van groepen te mogen gidsen in het dialect van Toots Thielemans en van nog enkele andere Brusseleirs …

12 LP Box

Georges Brassens
(Sète, 22/10/1921 – Saint-Gély-du-Fesc, 29/10/1981)

Toen ik, in januari 2024, je boek “Brassens” had gekregen, begon ik onmiddellijk te lezen … tot pagina 67, “Tussenspel 2”.

“Paris-Bruxelles-Provinces: de weg van het succes”

Het bracht ook een persoonlijke bijna-Brassens ervaring terug boven uit duistere diepten van mijn geheugen.

In 1974 werd ik hoofdredacteur van TLIEDBOEK. Ik woonde toen in Schaarbeek. In 1975 werd TLIEDBOEK uitgegeven door het Jeugd- en Cultuurcentrum TSLEUTELGAT in Haren-Brussel en kreeg het heel wat steun van GAL, die ons een aantal frontpages gratis aanbood, om ons te steunen. Hij zorgde ook voor de lay-out van vijf nummers, ook gratis!
Nadien nam Lieven Tavernier die taak op zich.

Ik kreeg toen de kans om Georges Brassens te interviewen.

De platenfirma had de pers daartoe uitgenodigd in de bovenste verdieping van de Martini Building op het Rogierplein te Sint-Joost-ten-Node/Brussel. Ook de hoofdredacteur van TLIEDBOEK. De hele Belgische pers was aanwezig. Georges Brassens zat er aan het hoofd van een lange tafel. Tientallen journalisten staken allemaal tegelijk hun micro’s onder zijn neus. Je kon hem nog amper zien zitten.
Ik kon het niet aanzien en ben toen, zwaar gedegouteerd en geschandaliseerd over het gebrek aan respect, gewoon onverrichterzake weg gelopen.

Je boek “Brassens” bracht me ook terug bij mijn vader.

Dankzij mijn vader was Patachou mij dus helemaal niet onbekend. We hadden thuis ook platen van haar en van Rina Ketty, bekend van “J’attendrai, le jour et la nuit, j’attendrai toujours ton retour”. Mijn vader was na vijf jaar krijgsgevangenschap (1940-1945) als oorlogsinvalide terug gekomen bij zijn lief, die later mijn moeder werd. Zij had zo lang op hem gewacht.

En terwijl ik deze nieuwjaarsbrief schrijf
luister ik naar de CD “Cupido zijn kat”.
Zàààlig !

Liefs

RIEke van MIEke
Henri Vandenberghe

Den Toine en De Raf
op 1 april 1972

Cher Ami Antoine,

op het feest van mijn eerste huwelijk

heb je je ook duidelijk goed geamuseerd

Bij dat huwelijk met Marie-Christine Meersschaert, was er die andere Vriend, die mijn getuige was, in het gemeentehuis van Elsene.

Ik heb ook altijd heel veel gehad aan die Vriendschap van/met Raf PEETERS,

ik wil het hier en nu daar niet over hebben,
omdat we gelukkig ook nu nog heel wat zaken samen beleven.
Al van sinds onze studies aan het Koninklijk Atheneum Etterbeek
en daarna aan de RijksNormaalSchool te Sint-Pieters-Woluwe
en nog later aan de STAFF Klup,
bij de ToneelVrienden van Evere,
in TSLEUTELGAT in Haren en
bij de Jeanneke’s Boys van Evere, …

De getuige van Marie-Christine was niemand minder dan Madame Margot, van het studentencafé “Le Printemps”.
Behalve haar moeder wenste niemand van haar familie nog ooit contact met haar te hebben, omdat ze aan de VUB ging studeren en niet aan de KUL, zoals haar schatrijke peter, notaris in Kortrijk, dat wenste.

Na “het officiële” gedeelte
werd er stevig gefeest
in de parochiezaal
van Neder-Over-Heembeek

Had Christine naar haar peter geluisterd, dan had hij haar studies betaald, de huur van haar kot, hij zou haar zelfs een auto gekocht hebben. Omwille van haar bewonderenswaardige “ongehoorzaamheid” heeft ze haar plan moeten trekken met het kindergeld. Meer kreeg ze niet van haar vader, die blijkbaar ook nog een of andere schuld te vereffenen had met zijn vader.

Margot stemde onmiddellijk in, toen we haar vroegen of Christine bij haar de mansarde mocht huren.

Dat huwelijk met Marie-Christine
heeft echter niet lang stand gehouden :
wie trouwt er ook op een 1 april ?

Ik gaf toen al een tijdje les, Nederlands en Engels, aan het Koninklijk Atheneum Asse (vanaf september 1971) en Christine gaf toen ook les Frans aan het Instituut Funck van de Stad Brussel.
We moesten ook bij mijn ouders geld lenen, want toen moesten beginnende leerkrachten nog maanden wachten om hun eerste loon te ontvangen.

Na mooie jaren fijne verliefdheid, die we voor elkaar voelden – reeds van aan het Koninklijk Atheneum Etterbeek in 1965 en daarna aan de VUB, waar zij Romaanse studeerde en ik Germaanse – verliep ons leven plots heel wat minder romantisch. We moesten onze boterham nu zelf verdienen : werken !
We hadden nog maar weinig tijd voor mekaar : allebei zaten we ’s avond aan een bureautje met onze taken, lesvoorbereidingen, verbeteringen, … en ’s morgens moesten we ook allebei vroeg naar school vertrekken.

Daar heeft toen een collega van mij misbruik kunnen maken om zijn driften te botvieren.
Hij had wèl tijd voor haar en zij vond dat wel aangenaam.
Eigenlijk had ik het kunnen weten, want bij ons huwelijk had hij reeds een reuzenboeket baccara’s voor haar mee. De gluiperd! Misschien is het daardoor dat ik het direct door had toen ze zelf met hem contact nam voor hun eerste afspraak.

Dat gebeurde zo :
Ik weet niet meer waarom we in centrum Brussel waren, maar ik herinner me dat ze me zei dat ze naar haar moeder wou bellen in een van de telefooncellen aan het Noordstation. We spraken af dat ik haar zou komen halen nadat ik ondertussen naar de platenwinkel in de Brabantstraat zou geweest zijn. Maar die zaak was die dag gesloten. Vandaar dat ik vlugger terug was dan voorzien.
In die telefooncentrale waren er aan één kant cellen voor de zone Brussel en aan de andere kant cellen voor buiten Brussel. Haar moeder woonde in een gemeente in de buurt van Kortrijk …
Maar, toen ik daar op haar stond te wachten, kwam Christine uit een telefooncel van de zone Brussel.
ik begrijp nog steeds niet hoe het kwam, maar ik weet nog heel goed hoe ik haar confronteerde met haar leugen: “Heb je naar Miel gebeld?” Echt geen idee waar ik dat toen haalde.
Ze kon niet anders dan bekennen …

Daarna volgde er alleen maar een tijd van kommer en kwel …
Zij met hem !!! Haar Vriend … al bleef dat spelletje niet duren. Maar er ze beleefde nog andere “romances”, die spijtig genoeg allemaal faliekant uitdraaiden. We ontmoetten elkaar af en toe in het mooiste dorp van Europa = Brussel … tot ze helemaal op de dool geraakte en er zelf een punt achter zette.

Nadat ik als “Cocu Magnifique” maanden treurde en liters tranen had gelaten, en ook liters alcohol door mijn strot had gegoten, besefte ik dat het zo niet verder kon. Christine kwam alleen thuis slapen als hij geen tijd had voor haar, of geen zin in haar. Dan lag ze naast mij in ons “huwelijksbed”, rug aan rug. Herstelling was niet meer mogelijk. Alleen de spanningen stegen en de agressiviteit.
Uiteindelijk besloot ik om dan ook op avontuur te gaan, op zoek naar wat warmte en liefde. Zo maakte ik kennis met enkele Prachtige nieuwe Vriendinnen, waar ik nog steeds alleen maar positieve herinneringen aan over houd. die relaties verliepen wel altijd met het duidelijke “no strings attached”. Ik maakte steeds van meet af aan duidelijk dat ik niet meer geloofde in een trouwe vrouw …
Maar ook al was ik altijd eerlijk en oprecht, ik vrees dat er enkelen toch hoopten dat ik nog van gedacht zou veranderen. Misschien hebben die dan de schade ondergaan die voor mij nodig is geweest om opnieuw mezelf te kunnen worden. Toch weet ik zeker dat àlle Vriendinnen steeds enorm heb Lief gehad.

VERGADERING – – – 1972 1121
BlaBlaBla

situatiegebonden
testsituatie
oriëntatie in de globaliteit
niet geïntegreerd
evaluatie
zwak – middelmatig
pubertaire acchterstand
kortsluiting
anamnese
men induceert vrees
Misvattingen in de communicatie
deontologisch gezien
multidisciplinaire problemen

Jef: “De levenslust is te leren leven met onmacht”

Jan : “… om de leraren ter wille te zijn”