Laudatio geschreven door Nick Trachet

Ergens in 1973 kwam er in ons ouderlijk huis een nieuwe plaat binnen, met de lakonieke titel “RUM”. Op de cover zat een piepjonge Wiet van de Leest op een oude plee, terwijl in de voorgrond twee geiten elkaar besprongen. Mijn wereld veranderde op slag. Op de tonen van “Rosa wilde gij dansen” was ik een FOLKIE geworden.

’t Zal vandaag zo’n vijf-en-twintig jaar geleden zijn dat ik in het blad “DEZE MAAND IN BRUSSEL”, zoals dat toen heette, het bestaan ontdekte van het “Jeugd- en Cultuurcentrum Tsleutelgat“.

Samen met een vriend, Gerrit “de Rosse“, sprongen we op onze fiets, en via Dikke Linden en Over- en Neerheembeken entameerden wij de Buda-brug, we overleefden de stank van de Zenne, we spurtten langs de kasseien van de VTR en het vormingsstation en wij stonden, voor de eerste keer in ons leven … in HAREN.

“’t Zijn weiden als wuivende schoorsteenpluimen” … zong Della Bosiers.
“Maar er draaft nog een paard,
en in het tuintje van de waard
spelen de kinderen de zevensprong”.

Deze kinderen, de Rosse en ik, leerden in Tlseutelgat eerst streekbieren kennen: “Spéciale” van Neerijssche waarin brokken ronddreven, en “Oud Zottegems“, dat in grote flessen geschonken werd. Zo luisterden wij naar muziek van Cousin’ Joe from New Orleans: “Why does my dog don’t bark when you come along?”, van Leon Rosselson, van Roy Bailey, …

Onze kinnen werden in die tijd nog door de maan beschenen, maar Tsleutelgat werd gerund door “mannen met baarden”, en toen nog
“veel haar”: Herman Pint, Robert Verschueren, ‘de Kokkie‘, de jonge ‘Richard‘, die later Geert Vinckx bleek te heten. Verder hingen er mensen rond met namen zoals ‘Pwakke‘, ‘Stoofbuis‘, ‘Jan de Melkman‘, ‘Tant’Annie‘ en ‘Rottentand‘. Boven iedereen uit, stond de pater familias van deze oude pastorij, de man met het meeste haar, zowel boven de kruin als onder de kin, een poging tot pijp in de mond, een Palmke in de hand en een genoegzaam knikkende blik: dat was ‘De Rie’, en zijn onafscheidelijke Mie, die weinig sprak, behalve, als ’t wat laat werd: “Gon we nor’ois Rie?”. Waarop hij: “Seffes”.

Wij waren zwaar onder de indruk!

Op een dag bleek dat de Rie, samen met een stel andere zwaar gebaarde fenomenen, à la Antoine Courtmans, een festival organiseerden.
Dat kwam omdat één of andere schepen van de stad Brussel eens iets met dat verwaarloosde Groentheater, daar in de schaduw van het Atomium, wou aanvatten, en aan de Rie een vrijbrief gaf om ‘quelque chose de bon’ te organiseren.

Het waren de jaren zeventig, ’t kon niet op, het werd dus folk, en iedereen weet het zich te herinneren. Rie fuifde grondig mee, maar de organisatie, naar de stijl van de tijd, was meer dan behoorlijk. Wij, pionnen op het folkbord, draaiden ook onze wier af, sliepen boven of onder de piano op het podium om die mee te bewaken, en brachten dagen in een (al dan niet gezonde) roes door, geholpen door meters gratis bonnekes.

Nu … jaren later:

Tsleutelgat is niet meer, en werd opgevolgd door het meer bescheiden Toogenblik, met jonger volk achter het roer en met soms wat bitterheid …

De tijden zijn er ook niet meer naar. Festivals worden professioneel, en vooral commercieel georganiseerd.

Kijk maar naar Dranouter. Wat ooit als een obligaat modderbad begon, ge(des)organiseerd door een Hollandse zuipschuit met Westvlaamse ambities, is vandaag een glimmende organisatie, èn een miljoenenbusiness. Het lijkt nu meer op Flander’s Expo dan op het destijds monsterachtige “Temps des Cerises” in Wallonië.

Brosella, in het Groentheater van Laken is steeds Brosella gebleven. Mettertijd heeft de Jazz er ook zijn dag verworven, toen de aandacht voor de folk (Oh yuppietijd) danig aan het tanen was gegaan.

Brosella bleef zichzelf, maar nooit een copie van zichzelf.
Door de beperkingen van het budget, dat vandaag nog steeds ‘peanuts’ bedraagt, kon men niet met grote namen voor de dag komen
(tenzij, natuurlijk, die grote namen het ook voor ‘peanuts’ wouden doen, en dat gebeurt!). Dus werden het vooral originele onbekende groepen, met hier en daar een klassieker.

Brosella bestaat ondertussen vijf-en-twintig jaar.
Het is, en de meeste festivalorganisatoren zullen het u bevestigen, één van de fijnste, vriendelijkste festivals in heel België. De unieke sfeer, en het feit dat het een gratis festival betreft, zorgt ervoor dat alle lagen van de bevolking er aanwezig zijn: artiesten aan de zelfkant, ex-soixantehuitards die ondertussen ‘binnen’ zijn, allochtone moeders met hoofddoek, Vlamingen uit de provincie. Brosella is een uiting van de beste kant van het multiculturele Brussel waar we vandaag zo fier op zijn. Het is, en dat is ook niet mis, nog steeds een aktiviteit met een duidelijk Vlaams karakter gebleven, op een spontane manier, zonder vendelgezwaai, en geaccepteerd door alle soorten anderstaligen in dit gewest.

Rie!

Zeggen dat ge de enige zijt die hiervoor de eer mag wegdragen zou oneeerlijk zijn. Er zijn er zovele anderen geweest.
Maar gij waart de motor, gij zijt altijd de geest van Brosella gebleven. Bovendien zijt ge oud-student van onze univesiteit, Licentiaat Germaanse filologie 1971, en, … zo hoor ik uit strenge bron, gij betaalde uw bijdrage trouw sinds 1984. Gij zijt lid sinds 1981, dus moogt ge dat straks eens komen uitleggen. De vraag is dus ook waarom ge de tien jaar daarvoor geen lid waart, maar soit!

Naar het schijnt kont ge het niet geloven dat men u dit erelidmaatschap aanbiedt.
Wel, ik zal het met Roy Bailey zeggen (tekst van Si Kahn):
“It’s not just what you’re born with
It’s what you choose to bear
It’s not how large your share is,
But how much you can share
It’s nog the dream you dream of
But those you really fought
It’s not just what you’re given
It’s what you do with what you’ve got”.

Nick Trachet

TOOGENBLIK

7 december 2018

Het concert van (“oude strijdmakker”) Lieven Tavernier in ‘Toogenblik was supertofff!!!
een blij weerzien en een schone avond vol nostalgie
zowel voor MIE als voor RIE

DankUwelllMersie!!! om ons uit te nodigen

‘Tsleutelgat & ‘Tliedboek!

herinneringen
naar aanleiding van
’t optreden van Lieven Tavernier
in ‘Toogenblik op 7 december 2018

Lieven en ik hebben ook herinneringen opgehaald aan de (goeie ouwe) tijd van ‘Tliedboek!
dat “rebelse” tijdschrift dat in de jaren ‘60 was ontstaan aan de Universiteit van Gent.
Hij vroeg me ook of ik wat meer wist te vertellen over die periode dat ‘Tliedboek! van Gent naar Brussel verhuisde, want hij had die “reis” niet zo van dichtbij meegemaakt.
Hij herinnerde zich nog wel dat ‘Tliedboek! toen door ‘Tsleutelgat werd uitgegeven …
nadat ze er in Gent de brui aan hadden gegeven.

In het nr.1 van .TLIEDBOEK – “kritisch en informatief tijdschrift voor volks- en luisterlied”
dat niet gedateerd is (hoewel Kamiel van Herp zijn artikel “Ebbe en Vloed in Vlaanderen” eindigt
met de datum “10 februari 1967”) staat er een interview van Johan Thielemans met Hans van Deventer, die Lieven tijdens zijn optreden nog vernoemde.
Redaktieadres was ten huize Etiienne Verhoeyen te Wetteren en dat was tevens het adres van de Verantw. uitgever.
Redaktieleden waren: Emiel (Appelmans); Emiel (Swillens), Etienne Verhoeyen, Gert & Greet (Fabré), Jan (Mathys),Johan (Thielemans), Leo (Van Beirs), Miek & Roel (Van Bamboest), Robert (de Vries), Roland, Tony en Kamiel (Van Herp).
Elk van hen had zowat zijn “specialisatie”: folk, country, frans chanson, kleinkunst, …

De nrs.2 en 4 heb ik nooit kunnen vinden.
Maar op de voorpagina van het nr.3 staat wel degelijk het jaartal 1967 vermeld.
‘TLIEDBOEK kreeg “materiële steun van het Kultreel Konvent van de Gentse Studenten”. Dat stond alleszins vermedl op de achterflap van het Nr.3.
Vanaf ‘TL nr.6 verschijnt er ookregelmatig een bijdrage van Jari Demeulemeester.
Vanaf ‘TL nr.8 lijken ze een beter drujjer gevonden te hebben.
Vanaf ‘TL nr.13 zien we voor het eerst de naam van Lieven Tavernier verschijnen in de “Werkten mee aan dit nummer” lijst.
Vanaf ‘TL nr.14 kocht ik af en toe een ‘Tliedboek in Brussel, bij Muziekhandel Poketino, of bij de Free Press Bookshop “Keekeboo”, waar ik sowieso al boeken en/of platen kocht. Dat was dan vooral omdat er ook over Amercian Folk Music en ook over Blues geschreven werd: Mississipi John Hurt, Lightning Hopkins, Skip James, …

Toen ik les gaf aan het Koninklijk Atheneum Asse (1971-1973) – Nederlands en Engels – leerde ik er de hoofdredacteur van ‘Tliedboek! kennen. Miel Appelmans overhaalde me om af en toe iets te schrijven voor ‘Tliedboek!
Vanaf ‘TL nr.25 schreef ik dan ook af en toe wel over een paar “Groten der Aarde” uit de Folk en de Kleinkunst wereld, maar ontfermde me vooral over “Jong Talent”, dat anders maar weinig aan bod kwam in ‘Tliedboek!. Dat JONG en ongekend TALENT kwam zowel uit het buitenland als “van bij ons”: Phil Noble (uit Chicago), Stefan Grossman (gitaarheld in de UK, hier enkel bij de “guitarfreaks” gekend), Harry Franchi (uit Willebroek), Country Cow-Tsjoe (met Alex Boon uit Leuven, die ook presentator was van de uitzending “Goe Volk” op Radio Brabant), Didier (ja, de jongste van de 3 ondertussen beroemde Courtmans-en)

Ik begon pas goed “op dreef” te geraken, toen de ploeg van Gent (en omstreken) er in juni 1973 de brui aan gaf.
       ‘Tliedboek! 27 titelde
              “alles is volbracht …
              wij leggen de riem af”
maar dat was zonder RIEke gerekend !!!

Binnenin het in de lengte gevouwen nummer
op A2 formaat stond een aankondiging :

       tliedboek is dood

met daaronder

       leve tliedboek

‘Tliedboek nr.28,
met als Hoofdredacteur Henri Vandenberghe
en Redaktiesekretaris Raf Peeters
telde acht vaste medewerkers:
Miel Appelmans, André De Bruyn, Willy De Greef, Jari Demeulemeester,
Wim Knops, Leon Lamal, Johan Thielemans, Mark Vandevelde …
en Hendrik Mertens stond in voor de layout …
duidelijk een gemengde Gent-Brussel ploeg.

Het was een heel moeilijk heropstarten !
Met rode cijfers op de bankrekening !!
en met nog allerlei andere obstakels !!!

Tot er een partner gevonden werd …
en we geloofden dat het goed zou komen …
de poging om met het maandblad Schavant scheep te gaan klonk veelbelovend !

Maar …
       Het Redaktioneel van het ‘TLIEDBOEK nummer 34 liet niet veel aan de verbeelding over !!!
(Hoofdredacteur: Henri Vandenberghe, Joost Van den Vondelstraat 21, 1800 Vilvoorde
– Redaktie & Administratie: Tsleutelgat, Cortenbachstraat 11, 1130 Haren)

Een uittreksel :
“Schavant kon wel nummers uitbrengen maar kende een zwaar tekort aan redacteurs.
‘Tliedboek had redakteurs genoeg, maar zag geen mogelijkheid om te publiceren.
Samenwerken had hier dus misschien voor beide een oplossing gebracht, dachten wij zo.
Van bij het begin waren er echter reeds enkele spanningen. De bedoelingen lagen helemaal
anders: wij wilden een tijdschrift met een eigen gezicht en een eigen stem;
zij wilden een informatief blad zijn. Zij weerden zoveel mogelijk al wat enigszins progressief,
politiek of links klonk. Noem maar op. We hadden al hier en daar wat geknoei opgemerkt
in de teksten? Het heeft eigenlijk nog lang geduurd, maar je kunt niet blijven vermanen.
Bij het uitbrengen van het vijfde nummer (het mei-nummer) is de bom gebarsten.
Aanleiding was de tekst van Liesbet Walkers over Portugal.
Oorspronkelijk wilde Schavant de tekst niet publiceren. Na lang over en weer gepraat …
kregen we dan toch de belofte los, dat de teks er zou inkomen. Ja, maar hoe.
Er zijn ongeveer vijftien zinnen plus nog losse woorden uit weggelaten. …
Dergelijke censuur is onduldbaar. …
‘TLIEDBOEK gaat alleszins rezoluut zijn eigen weg. …

‘Tliedboek! werd altijd – van in ’t begin in Gent tot het einde in Brussel – volledig gemaakt door Vrijwilligers !!! Zowel de redacteurs als de fotografen,
zoals Onze Vriend Geert Currinckx (24.03.1948-12.06.2012),
soms ook Mijne SchoonBroer Jacques Tiete
en ook soms Herman Selleslagh, werkten er Gratis aan mee.

Vanaf het nummer 34 (juni-juli-augusutus 1975) tot en met 40 (maart 1976)
stond GAL ook gratis voor niets in voor de lay-out
(om ons uit de rode cijfers te helpen /;-)

Vanaf het nummer 41 nam Lieven Tavernier
(eerst nog samen met GAL, daarna alleen, of … zie verder )
de lay-out voor zijn rekening
Het nr. 44 vermeldt:
tijpwerk: Stefan Van den Bremt
lay-out: “Het mooiste Meisje”  en Lieven Tavernier

‘Tliedboek! werd in die periode – van Nr. 34 tot en met het Nr. 44
gedrukt door Onze Vriend, drukker en schilder Eugène Bijsmans (28.01.1934-16.04.1997),
bij de Imprimerie Apers, in de Moutstraat te 1000 Brussel, waar ook de eerste Brosella affiches werden gedrukt.
Ik reed met de Xaviem camionnette van de Service de la Jeunesse de la Ville de Burxelles
(uiteraard mèt de toestemming van de Conseiller à la Jeunesse !!!)
naar Diegem achter een lot papier waarvan Eugène mij het juiste lotnummer had bezorgd
leverde dat bij de drukkerij. Eugène gaf mij dan een seintje als het gedrukt en gedroogd was.
Dan ging ik weer met de blauwe Xaviem het gedrukte ‘Tliedboek ophalen
en bracht het naar ‘Tsleutelgat,
waar er werd geplooid, geniet, gestempeld en zegels geplakt …
dit alles bij een taartje en een kopje koffie (en – misschien ook wel – een Saison Regal)

Ik heb hier thuis nog een uniek exemplaar liggen van het Nr 44
waarop in de rand met de hand geschreven staat:
“gelezen door Marc, gesneden door Paul, geniet door Rie, geraapt door Mieke”

Daarna ging ik de baan op:
– naar de post om de abonnementen te verzenden
– van de ene folkclub naar de andere, om er losse exemplaren aan de man (en aan de vrouw) te brengen. (Er werden er daar altijd wel veel meer “gelezen” dan “gekocht” /;-)

Dankzij al die vrijwillige medewerkers en de logistieke steun van ‘Tsleutlegat en de subsidies van de NCC (voorloper van de VGC) waren vanaf het Nr.48 uit de rode cijfers geraakt …
en er werd “geherstructureerd”:
Verantwoordelijke uitgever was nog wel Henri Van den berghe op zijn privé adres (al was de naam nog steeds fout geschreven !!! namelijk in 3 woorden, terwijl iedereen weet dat Rie maar één woord heeft !!!)
Het redaksieadres was niet meer in ‘Tsleutelgat, maar in Asse, bij Miel Appelmans.
Lay-out: Lieven & Brigitte (dat was dat “Mooiste Meisje” van voorheen) & William

Bij het Nr.49 was ik erin geslaagd om Henri Vandenberghe eindelijk in één woord gedrukt te krijgen met het adres van ‘Tsleutelgat als V.U. (Verantwoordelijke Uitgever).
De post moest gestuurd worden naar Miel Appelmans en de lay-out was in handen van ene Lukas.

Met ‘Tliedboek 50 hadden we bijna een proces aan ons been.

<

p style=”text-align: left;”>Linda Ronstadt stond in haar blootje op de voorpagina, ’t is te zeggen: haar hoofd werd op de schouders van een andere blote madam (van een of andere voetbalkalender ?) geplaatst.
En op de backpage nog eens, met een woordje uitleg …
“Linda Ronstadt op de cover van TL50. In intervjews maakte Linda meermaals duidelijk dat ze
wel es graag naakt op de cover van een blad wou prijken. Het blad dat het meest geld in
Linda’s handen legde, kon Linda bloot krijgen. Geld is geen bezwaar voor ‘Tleidboek. Vandaar
Linda in het jubileumnummer.”
Voor wie het nog niet begrepen had: ’t was maar voor de grap !
OPMAAK: William Ploegaert, Lieven Tavernier
REDAKSIONEEL ADRES: Miel Appelmans (hoofdrtedakteur)
ADMINISTRATIEF ADRES: Henri Vandenberghe, p.a. ‘Tsleutelgat
De KERNREDAKASIE bestond uit:
Miel Appelmans, Jan Braet, Ronnie De Schepper, Bart Haghebaert, Lieven Tavernier, Johan Thielemans, Stefaan Van den Bremt, Henri Vandenberghe en Mark Van de Velde.
MEDEWERKERS waren: Liesbet Walckiers, Lief Van Mileghem, Michel Verstrepen, Geert Currinckx, André De Bruyn, Walter Moens, William Ploegaert, Luk Standaert, Eddie Van Gasse, Mark De Neve, Fred Brouwers, André Gordts, Gal, Jon Misselyn, Manfred Bonson, René ‘T Sas, Trees van der Maat.
Zoals de fijngesnaarde lezer wel zal hebben opgemerkt, werd ik vermeld als “verantwoordelijke uitgever” (- en dit ook voor de laatste keer – ), p.a. T-Sleutelgat (duidelijk door iemand die nog nooit een voet in ‘Tsleutelgat had gezet !).
Je weet tenslotte maar nooit dat er “vodden van komen” met die voorpagina …
Lieve Van Mileghem vond dat het aan Miel toekwam om de “titel” van “Hoofdredakteur” te dragen. Zij was eigenlijk de zachte gifmengster in het ‘Tliedboek team … dat nadien een langzame dood stierf. De doodsstrijd duurde nog slechts een paar nummers en – anders dan na het nummer 26 – was ‘Tliedboek deze keer ècht dood!
Toch heeft

<

p style=”text-align: left;”>‘Tliedboek 51:
Hoofdredakteur & Verantw. Uitg.: Miel Appelmans
Administratief Werk: ‘Tsleutelgat
Opmaak: William Ploegaert (met de hulp van Miel, Lieve  en Carine)

‘Tliedboek 52:
Hoofdredakteur & Verantw. Uitg.: Miel Appelmans
Administratief Werk: ‘Tsleutelgat
Opmaak & Druk: Goff, Gent

Vanaf Tliedboek 53:
Opmaak: William Ploegaert en Carine Detilleux (ontwer)
Goff: uitvoering en druk
Hoofdredakteur en Verantw. Uitg.: Miel Appelmans
+ speciale vermelding:
“Bovenstaand adres geldt voortaan voor alle korrespondentie, administratie èn redaktioneel”

Er volgden nog twee nummers …
en na 54 en 55 (juli-augustus 1978) ging ‘Tliedboek stilaan naar de … uitgang …
Het nr.55 was het laatste ‘Tliedboek: deze keer zonder afscheid van de …
MEDEWERKERS: Miel Appelmans, Fred Brouwers, Geert Currinckx, André De Bruyn, Chris de Paepe, Ronny De Schepper, Jacques De Visscher, Gal, Bart Haghebaert, Antoine Légat, Greet Lybeer, Jon Misselyn, William Ploegaert, Luk Standaert, Johan Thielemans, Henri Vandenberghe, Stefaan Van den Bremt, Mark Van de Velde, Eddy Van Gasse, Lieve Van Mileghem, Michel Verstrepen, Liesbet Walckiers, Zjakki Willems, (Dtsl.) Manfred Bonson, (Ndl.) Bert Jongen.

Het adressenbestand werd doorverkocht aan de vzw CENTRUM VOOR MUZIEK te Leuven
die dan het driemaandelijks tijdschrift MUZIEKKRANT uitbrachten …
met een Nr.0 in oktober ’78 waarin De redactie haar EDITORIAAL opende met
“Al lang wachten wij samen met u op een algemeen muziektijdschrif dat het muziekleven en het muziekonderwijs langs verschillende hoeken weet door te lichten. De weinige muziektijdschriften hebben echter een te smalle basis, zodat de meeste na een kort en/of moeilijk bestaan overkop gaan. …”
Toch fijn om te mogen vaststellen dat dit de woorden zijn van enkele oud-medewerkers van de laatste nummers van ‘Tliedboek …

Op dinsdag 2 april 2019 stuurt André DE BRUYN mij een mail met de volgende reactie :
Dag Henri.
Ik heb gisteren, omdat ik een en ander opzocht via Google, ook eens tLiedboek ingetikt. Ik heb uw herinneringen gevonden nav een optreden van Lieven.
Wat ge vertelt is ongeveer juist, behalve het einde van TL.
De rol van Brouwers daarin wordt fel onderschat.
Appelmans was TL te sterk gaan associeren met zichzelf. Op zeker moment wou hij er mee stoppen (waarschijnlijk onder impuls van Lieve) en TL met hem.
Brouwers zag zijn kans schoon om eindelijk eens zichzelf te associeren met de titel van hoofdredacteur. Hij was al overeen gekomen met Appelmans om de erfenis van TL naar zich te trekken. Over dat alles moest de zegen komen van de redactie.
Op die samenkomst bij mij thuis op de Coupure werd na stemming besloten dat het njet was. Ik zou nagaan of het mogelijk was TL toch voort te zetten, een hoofdredactuer te vinden (ik kon het niet combineren met mij werk), ik aanvaardde om één nummer uit te brengen en afhankelijk van mijn bevindingen zou op een volgende vergadering beslist worden om door te gaan of definitief te stoppen.
Dat was een streep door de ambitie van Brouwers. Die gek pikt dat niet.
Hij liet in alle kranten en op radio verschijnen dat TL gestopt was en de redactie over gestapt was naar De Muziekkrant. En daar stond ik dan. Ik moest een tijdschrift proberen te redden waarvan iedere geïnteresseerde dacht dat het gedaan was. Dan zag ik geen uitweg meer en heb ik Appelmans gebeld en hem gezegd dat hij er zijn plan kon mee trekken.
Brouwers heeft zijn droom kunnen realiseren door enkele mederkers van Klara aan te trekken. De Muziekkrant had niets of niets met TL te maken! Het overhevelen van het adressenbestand vond ik bedrog. Wat er met de recentieplaten gebeurd is, weet ge.
Neen, dat weet ik niet ! Al heb ik zo een vermoeden !!
Wat er gebeurd is met de eigendommen van TL (oa nietjesmachiene) en het geld dat op de rekening stond, weet ik niet.
Met dat gedeelte van het geld dat gij in handen had zijn we gaan eten.
Wel, André, van het stukje geschiedenis van Tliedboek nadat Lieve & Miel mij “buiten gebonjourd” hadden, weet ik alleen van dat etentje dat inderdaad betaald werd “met het geld dat ik in handen had” (dat kwam van de laatste ophaling van de in folkclubs en ‘bruine’/‘artistieke’ kroegen verkochte exemplaren). Zoals meestal in mijn “artistieke loopbaan”, heb ik ook hier “propere handen” en sta ik “recht in mijn schoenen”.
Waarom ge dat blad enige vermelding geeft in de geschirdenis van TL, al is het negatief, weet ik niet !!!
Ten slotte, wat heeft Brouwers als redacteur gedaan?
Hij wou Leon Lamal concurrentie aandoen en een folkartiestenbureau beginnen en misbruikte TL om twee folkartikels te plegen, uitgerekend voor twee artiesten die hij kon strikken. Verder heeft hij twee artikels gepleegd over klassiek omdat hij van de interessse van TL geen reet afwist en verder heeft hij die Stefan moees mee gebracht die nog het lef had zich stemrecht toe te meten op de finale vergadering. Hij heeft ook geprobeerd om Lambrechts (die nb Alzheimer heeft) buiten te kieperen bij Omroep Limburg. Hoe kunt ge die schurk nug betrekken bij de historie van TL?
Wat ge wel mocht vermeld hebben is dat veel redacteurs van TL zijn gaan schrijven voor AudioVisueel (oa. William Ploegaert; Marc Van De Velde, Guy Lambrechts, Jacques Van Son ikzelf) en eigenlijk daar de traditie van TL hebben voortgezet. Wat ge misschien niet weet is dat dat klaargespeeld is door Jan Van Hemeledonck, die er zelf schreef onder de initialen JLK (Jack . Kerouac) die de stijl van TL wou voortzetten.
Groeten
André

De redactie van MUZIEKKRANT bestaat uit Herman Baeten, Fred Brouwers, Paul Timmermans en Frieda Van Wijck. Verder werkten aan dat nummer 0 ook nog mee:
Lode Bauwens, Boudewijn Buckinx, Roger De Pauw, Karel Goeyvaerts, Hatsepsoet en Nefertiti, Mich Jonckheere, Rob Leurentop, Jos Meersmans, William Ploegaert, Rico Roovers, Nico van der Horst.
Het was een mooie poging om ‘Tliedboek op een andere manier verder te zetten, maar de manier waarop was een beetje bgetreurenswaardig. Ik kreeg in Grimbergen zelfs nog iemand aan de deur om met te vragen of ik zou willen meewerken “als verkoper”. De sukkel wist niets van de voorgeschiedenis en schrok uiteraard van mijn antwoord: ik heb nooit een blad voor de mond kunnen houden, ben daar tè eerlijk voor!
De vzw Centrum voor Muziek bracht een tiental goed verzorgde en inhoudelijk best interessante nummers uit, maar na het nummer 9 van januari ’81 heb ik niets meer van hen gehoord
en was het weer “… wachten … op een algemeen muziektijdschrif dat het muziekleven en het muziekonderwijs langs verschillende hoeken weet door te lichten. De weinige muziektijdschriften hebben echter een te smalle basis, zodat de meeste na een kort en/of moeilijk bestaan overkop gaan. …”

en dat werd dan GANDALF …

maar daarover …

misschien …

later meer …

op 20 augustus 2018 zou hij 71 geworden zijn

In de wereld van de Kunst
zijn er meer stille wroeters
dan “stars” die altijd
in de schijnwerper staan !!! 

° Brussel, 20 augustus 1947
† Mechelen, 14 juni 2018

Een leven vol passie in het algemeen

maar in het bijzonder …

vol muziek

René was zo’n stille wroeter …

Ik heb hem leren kennen aan de VUB, de oude campus nog, Solbosch, vlakbij Terkameren bos.
Hij studeerde er Kunstgeschiedenis en Communicatiewetenschappen terwijl ik, na twee jaar aan de Rijksnormaalschool te Sint-Pieters-Woluwe, vanaf september 1967 mijn best deed om er aan de faculteit Letteren en Wijsbegeerte een diploma van Licentiaat Germaanse Talen te behalen en er, tot spijt van wie’t benijdt, in september 1971 nog in slaagde ook.
Wij hebben er dus samen mei ’68 meegemaakt !!!

Lejo Vanhaelen, van De Jazzzolder in Mechelen (www.jazzzolder.be/www.jazzathome.be/www.jazzcontestmechelen.be), bezorgde me de tekst van een interview met René voor het boekje “Jazz in Mechelen” dat in 2010 verscheen. 
De veelbelovende eerste zin, “Het valt niet mee de carrière van René Jonckeer samen te vatten”, klopt nog helemaal ook! 
Toch zal ik hier “volharden in de boosheid” en een poging doen om zo volledig mogelijk te zijn.
Maar laat dit jou, waarde lezer, vooral niet weerhouden om mijn relaas aan te vullen, te amanderen, …

René aan de VUB

René Jonckeer was aan de VUB al verantwoordelijk van een caberetgroep, een jazz combo, het balorkest, de VUB-fanfare, …

René & Cabaret

Ik beschikte zelf niet over veel informatie van Leuk-Op-Last, want zo heette die cabaretgroep. Maar ik herinnerde me dat Edwin Brys – later BRT-medewerker – ook deel uitmaakte van die cabaretgroep. De meeste informatie over heeft hij mij, op eenvoudig verzoek, onmiddellijk bezorgd.

Leuk-Op-Last

die in februari 1967 aan de VUB van wal ging.

Als je de bezetting van naderbij bekijkt, dan merk je wel dat het ging om stuk voor stuk persoonlijkheden. Op bovenstaande foto zie je van links naar rechts:
Marianne Van Kerckhoven, Eric Decadt, Paul Evrard,
René Jonckeer, Nora Cassiers en Edwin Brys. 
Regisseur was Charles Cornette.
René speelde er piano, stond ook in voor composities (behalve dan de chansons van Edwin Brys) en de arrangementen.
Maar na twee seizoenen verdwenen ze reeds ongemerkt van de scène.

Later en elders … meer over de andere leden van Leuk-Op-Last.

René & Jazz

René Jonckeer was initiatiefnemer, stuwende kracht en leider van een VUB orkest, alias Jazz combo. De bezetting zal wel zeer variabel zijn geweest, maar Edwin Brys bezorgde me het programma van een feestavond van het personeel van de VUB op 7 maart 1968. Na optredens van “chansonnier” Edwin Brys, Miek en Roel, de Volksdansgroep van de VUB (olv Dhr Depage) en de cabaretgroep Leuk-Op-Last, nodigde het “Orkest Jonckeer” iedereen “ten dans” uit. Dirk Elseviers speelde fluit en saxofoon; Fred Dubaye zorgde voor de baspartijen; aan de drums zat een zekere Sadok; Roland Lettelier speelde sax-alto; René Jonckeer stond in voor piano, trombone en de arrangementen.

Ik heb ooit een optreden van het VUB Jazz combo meegemaakt waarbij ze “Take Five” van Dave Brubeck speelden en tijdens het nummer van instrument wisselden … zonder dat je er iets van kon horen. René Jonckeer begon aan de piano, wisselde met de bassist, dan met de saxofonist, dan met de drummer om dan langs dezelfde weg terug te keren naar de piano … Pure show … Puur geniaal ook !

Tsleutelgat = The Keyhole

Op 1 mei 1975 opende het Jeugd- en Cultuurcentrum Tsleutelgat te Haren zijn deuren. Op voorzet van mijn goede vriend Raf Peeters, had Herman Pint mij gevraagd om hem te helpen “een clubje” op te starten in de oude pastorij. Met nog een paar Vrienden, onder dewelke onze betreurde Vriend Geert Currinckx (24/03/1948-12/06/2012), maakten we er, onder voorzitterschap van Herman Pint, al vlug een “beruchte” folk (en jazz) club van.
René Jonckeer kwam er af en toe naar optredens, maakte er ook gretig gebruik van het labo van fotoclub Zoom (ja, René was ook nog een zeer talentvol fotograaf !!!). Al vlug kwam de vraag of hij er ook gebruik kon/mocht maken van de piano … en van het lokaal … om er te repeteren met Vrienden: eerst was dat een trio, dan werd dat een quintet en dan stond daar plots The Keyhole Conspiration Big Band.
Terwijl wij met de sportieve leden van Tsleutelgat gingen volleyballen (op zaterdag voormiddag) kwamen ze er repeteren. Rond de middag, na onze volley training, tapten wij voor de muzikanten een pint (of twee, …). Want zij staakten dan ook hun repetities.
Ik herinner me ook een gezellige muziekavond in Tsleutelgat waarbij een aantal leden René eens wilden “testen”. Hij aanvaardde die “uitdaging” met plezier … “Kunt ge ‘De Boerinnekesdans’ spelen?”, “Het eerste pianoconcerto van Tjaikovski?”, enz. … Allemaal geen probleem!

Eigenlijk mag men zonder schroom het Jeugd- en Cultuurcentrum Tsleutelgat een beetje beschouwen als de begoorteplaats van

Brosella Folk & Jazz

(daarover vind je meer in de categorie BROSELLA van RIEke.brussels)

Op 14 July 1984 stond de groep CELLULOID & CHRIS JORIS & MARY KAY op het programma van het (toen nog) gratis festival:
De bezetting:
René Jonckeer: piano, trombone, arrangements & composer; Eric Geirnaert: guitar; François Maes: saxophones & flutes; Marcel De Cauwer: drums; Maarten Weyler: double bass;
Special guests:
Chris Joris: percussion
Mary Kay: vocals

The Keyhole Conspiration Big Band

was meer een “school” dan een vast orkest. Heel wat later bekende muzikanten speelden ooit bij The Keyhole Conspiration Big Band om ervaring op te doen in het samenspel in een grote bezetting. Hieronder vind je hoe de groep was samengesteld in 1985. Maar het zouo me plezier doen, waarde lezer, indien je nog wat namen zou kunnen vermelden van muzikanten die in The Keyhole Conspiration zijn “langs geweest”. Zo denk ik te weten dat ook Eric Melaerts er ooit deel van uitmaakte …
René Jonckeer werd ook bij “kenners” fel geroemd om zijn arrangementen.

The Keyhole Conspiration

speelde tweemaal op het festival Brosella Folk & Jazz : in 1985 en in 2001.
Foto’s 1 tot 4 © Geert Currinckx werden op Brosella 1985 genomen.

1

Hier zie je in 1985 René aan de piano Danny Caen begeleiden op Brosella.

2

op deze foto kijk je op de rug van René
de trompettisten zijn (van links naar rechts): Jan Devos, Bruno Vaganée, Danny Deflo, Patrick Mortier
de trombones: Hans ???, ???, Paul Vanwauwe, Maria Van Kerkhoven
(als er iemand mij kan helpen om de vraagtekens te vervangen door de namen van de muzikanten … dat zou fijn zijn)
de saxen: Koen Nijs, Koen Van Roy, Frank Vaganée, Jan Vergaelen, Rik Hulsens

3

Koen Nijs, Koen Van Roy, Frank Vaganée, Jan Vergaelen

4

trompetten: Jan Devos, Bruno Vaganée, Danny Deflo, Patrick Mortier
trombones: Hans ???, ???, Paul Van Wauwe, Maria Van Kerkhoven
Cois Mercelis (gitaar) zit links van de trompetten
En toen was aan de bas: Peter Gheysen (??? is niet zeker)
en de drummer zou Marc Vander Rasieren kunnen zijn (maar ook dat is niet zeker).

Van Lejo Vanhaelen (van de ondertussen reeds twintigjarige Mechelse Jazzzolder – 1998-2018)
kreeg ik nog twee foto’s met René Jonckeer toegestuurd:

5

The Keyhole Conspiration met vlntr:
achteraan: Bruno Vaganée, Danny Deflo, Guido Vaganée, Erik Vander Weyden, Maria Van Kerkhoven, Hans Degreef, Paul Stok;
midden: Lutgart Van Overmeir, Else Ceuppens, Ingrid Ceuppens, Harry Van Dijck, Johan Coen, Swa Mercelis, René Jonckeer;
vooraan: Ludo Vermeulen, Peter Gheysen, Ludwig Van Kerkhoven, Peter Van Woensel, Stefan Bracaval.

6

Bracaval-Jonckeerseptet met vlnr:
René Jonckeer, Stefan Bracaval, ???, François Mercelis, Peter Geysen;
onderaan: Peter Van Woensel, Lutgart Van Overmeir

René & Salsa

Van de Mansana Band (Appeldoorn Ensemble ) met Andre Appeldoorn, Eddy De Vos, Joris Verbouwe, Johan Coen en Rene Jonckeer aan de piano, vind je op youtube heel wat melodieuze jazz-themas, bossas, enz …

René & Harmonieën of Fanfares

René Jonckeer speelde ook nog bij een aantal fanfares, harmonie-orkesten. Hij was onder andere dirigent van de Koninklijke Harmonie “Mannen van Goede Wil” uit Muizen.

Bij de VUB-fanfare heb ik één enkele keer meegespeeld, om op een Saint-Vé (20 november van ik weet niet meer welk jaar). Met de triangel in de hand ging ik maar al te graag mee op stap om “a bas la calotte” te kunnen zingen voor de poorten van alle katholieke scholen waar we voorbij kwamen.

Waarde lezer,

voel je vooral aangesproken

om dit eerbetoon aan René

te vervolledigen

Ik verwijs in ieder geval reeds naar
publicaties in

Mechelen Blogt :

“Mechels jazz-icoon René Jonckeer overleden … “

Het Laatste Nieuws :

“Jazzicoon René Jonckeer (71) overleden”
“BEGELEIDDE STERREN ZOALS TOOTS THIELEMANS EN JOHN LEE HOOKER”

Gazet van Antwerpen :

“Zijn begeestering voor de muziek was fenomenaal”

Koninklijke Harmonie “Mannen van Goede Wil” (Muizen)

http://www.harmoniemvgwmuizen.be/content/rene-jonckeer-dirigent

Luc Lioen

stuurde me op 7 februari 2021 nog deze bijkomende informatie:

Henri,
In verband met je queeste om nog meer leden van de Keyhole Conspiration Big Band te kennen, kan ik er alvast 3 direct voor de geest halen. Ik zag de band nav een Jetse Jaarmarkt aan het werk in het Jetse jeugdhuis de Finkel: Jettenaar Frans Macken (steeds bestempeld als de beste saxofonist van mijn gemeente) op 2^e alt, Peter Vandendriessche op 1^e alt (toen al voortreffelijk, Frank Vaganée zat toen nog op de lagere schoolbanken) en wellicht zijn broer Johan op bariton sax. In de trombonesectie zat de vader van René Jonckheere, met wie ik toen aan de praat geraakte en die zich bekloeg dat de big band partituren altijd maar moeilijker werden !
Vocaliste Viona Westra, ooit zangeres bij Mad Curry (we gaan vlot 50 jaar in de tijd terug, prof. Barabas) was die avond te gast bij de Keyhole.
Frans heeft recent Jette ingeruild voor Wemmel en is tegelijk van e-mail veranderd, maar ik kom hem terug op het spoor via saxofonist Bart Borremans, die nu met Chris Joris speelt. Frans volgt (of volgde) les bij Bart aan de Academie van St Agatha Berchem.
Jaren na het optreden in Jette, zag ik de Keyhole een 2^e keer avondvullend aan het werk in het Strombeekse CC. Frank Vaganée was er toen zeker bij, al stel ik mij voor dat hij in korte broek optrad (13 jaar ??) én Jan Hautekiet, van wie toen gezegd werd: hij is er bijna, maar hij is met teveel andere dingen bezig.
Hautekiet kwam ook repeteren op de zolder van afsluitings-specialist Geirnaert in Wemmel met gitarist Eric Geirnaert, Macken en een 2^e saxofonist, Walter Borry. Eric was echt veelbelovend maar kwam aan zee jammerlijk aan zijn eind. Ooit nog bij Zjef Vanuytsel.
Broer Marc Geirnaert (ook een gitarist, hun oom ontdekte Urbanus) had 1 van de eerste Vlaamse rockformaties: Gom. Ik hoorde de laatste nummers van hun afscheidsoptreden na een Wemmels optreden van het Willy Donny trio (Eddy Murlot orgel en Charly Pauwels drums) in café het Kadaver (of was het het Signaal?) uitgebaat door jawel, Johan Verminnen. Ik haalde toen luidruchtig mijn neus op toen Willy het nummer Tequila aankondigde!
Mvgr,
LUC LIOEN

waarop, een dag of twee later,

Frans Macken

mij de volgende mail stuurde:

DankUwelllMersie !!! Luc & Frans voor deze bijkomende
eerbetoon aan René Jonckeer !!!

SCHATTEN OP ZOLDER :

Na 40 jaar BROSELLA werd het tijd om eens “orde in mijn chaos” te scheppen.
Ik heb namelijk  veel materiaal bijgehouden, maar altijd zo druk bezig geweest, dat ik nooit de tijd had om te archiveren.
Nu ik daar – af en toe, tussen andere bezigheden door – tijd voor maak, bots ik op fijne herinneringen …
zoals deze uit 1983 :
De Vrienden Van Brosella en van Tsleutelgat = figuranten in de film “Na de Liefde”

En ik heb daar dan meteen ook wat opzoeking rond gedaan …
Scenario en Realisatie : (debuut van) Jaak Boon
Distributie : Frank Aendenboom, Warre Borgmans, Guido Claus, Paul Codde, Nicole Colchat, Patrick Conrad, Luk De Konink, Oswald Maes, Bert Struys, Martine Tanghe, Alice Toen, Raymond van het Groenewoud, Jacques Vermeire, …
Productie : Godfroid Courtmans, Jacques Vercruyssen, Violette Vercruyssen
Music : Jean Blaute

DE PERS :

De hoofdpersoon is een verbitterde dwarsligger van rijke komaf, die behoort tot de generatie van mei’68. De cineast poogt humor en cynisme te paren aan de tekening van een psychologisch portret. Hij krijgt zijn film echter niet van de grond, zowel aan het scenario, als aan de beeldregie en de vertolking mankeert nogal wat. Van het Groenewoud is in zijn vertolking van het voornaamste personage aarzelend en niet overtuigend.

Wim de Poorter
Het is het verhaal van een onvolwassen dertiger, Gérard (Raymond van het Groenewoud), een antiquair, die vruchteloos een roman probeert te schrijven. Als mislukkeling en outcast vindt hij troost bij zijn zus Ingrid (Nicole Colchat), die in haar huwelijk met Pierre (Frank Aendenboom), een vakbondsafgevaardigde, al even zielig is als haar broer. De poging van Gerard om opnieuw een relatie op te bouwen met zijn vroegere verloofde Denise (Guusje van Tilborgh) eindigt wanneer Pierre zich over Denise ontfermt.
De cineast, tevens scenarioschrijver, weet van zijn melodramatisch en soms tragikomisch gegeven geen psychologisch overtuigend filmverhaal te maken. Gérard, gespeeld door Raymond van het Groenewoud, blijft als hoofdfiguur te oppervlakkig en is voor de kijker daarom totaal oninteressant. Ook op het gebied van de fotografie en de montage stelt Na de liefde teleur.
Jaak Boon heeft inmiddels ervaren dat het niet voldoende is een populair zanger tot filmacteur te promoveren om het publiek in de bioscoopzaal te krijgen.

Misschien herken je de barman … /:-) …
die Raymond van het Groenewoud en Jacques Vermeire een pint (Primus Haecht)
moet uitschenken zonder hen aan te spreken (om syndicale problemen te vermijden)